നല്ശ്രാദ്ധം

എത്ര ഒരുമയായിട്ടാണ് കഴിഞ്ഞത്. വയസ്സറിയച്ചതിന് ശേഷമാണ് മൂത്തതിനും ഇളയത് രണ്ടെണ്ണത്തിനും ധാർഷ്ട്യം പെരുത്തത്. എന്താ ആഢ്യം! എന്താ സൗന്ദര്യം! മുസൽമാൻ കൊണ്ടെത്തന്ന വലിയ വെള്ളാരം കുളിച്ചട്ടിയില് മഞ്ഞളും, ചന്ദനവും, രാമച്ചവുമരച്ച   കുഴമ്പിലെ ഇവറ്റകള് കുളിക്കു. വല്യമാമിയോ പുറക്കാരോ പാകപ്പെടുത്തി കൊടുക്കണം. എത്ര നന്നായി  പാടിയിരുന്നു അക്കൻ.  നാട്ടയും പന്തുവരാളിയും പാടിയാൽ എന്താ ഭാവം!  ഭാഗവതർ ഗുരുവിനേക്കാൾ പാടുമെന്നായപ്പോൾ അഹന്ത. കളി പതിവില്ല അവിടൊന്നും. എന്നാൽ ഒരിയ്ക്കെ കൊടിയേറ്റിനു വച്ചു. നാല് രാവ് കളി. പാട്ടിന് സ്ത്രീകളാരും പതിവില്ലെങ്കിലും പുറത്ത് നിന്ന് പാട്ടുകാര് വേണ്ടാന്ന് ഭാഗവതർ പറഞ്ഞു. സാധകമാവില്ലേ.

‘ അംഗനമാർ മൗലേ, ബാലേ, ആശയെന്തയി! തേ”

എന്താ ശബ്ദ സൗന്ദര്യം! പാട്ടുകേട്ട് വേഷങ്ങളും മദ്ദളക്കാരനും ഭ്രമിച്ചു.  കച്ചേരിക്കയക്കുമോന്ന് ചോദിച്ച് പാലക്കാട്ടീന്ന് വല്യമാമന് ഓല വന്നു. പരദേശത്തൊന്നും പോകെണ്ടാന്ന് മാമൻ പറഞ്ഞു. പേരും ഖ്യാതിയും ആര്യശാലയിലൊക്കെയെത്തിയപ്പോ ശ്രീവരാഹത്ത് നിന്ന് ഒരു നീട്ടെഴുത്ത് വിദ്വാന് പെടവെട കഴിച്ചാ കൊള്ളാന്നായി. നല്ല ബന്ധമാണെന്ന് മാമനും പറഞ്ഞു. വിദ്വാന്റെ മുഖത്താട്ടി ശീമാട്ടി. യോഗ്യതയില്ലാത്രേ. വല്യമാമൻ നെയ്യാറ്റിൻകരയിലേക്ക് മാറിത്താമസിച്ചതാണ് ഹേതു. ഇവറ്റകളുടെ തന്തക്ക്, കൊച്ചുമാമനെ, മൂന്നെണ്ണത്തിനേയും അടക്കിനിർത്താൻ പറ്റിയില്ല. അയാളൊരു കഴിവുകെട്ടവനായിരുന്നില്ലേ. പഠിപ്പും പേരും വന്നപ്പോൾ തന്നിഷ്ടത്തിന് നടക്കാന്നായി. അടയ്ക്കേങ്കിൽ മടിയിൽ കരുതാം. അടയ്ക്കാ മരമായാലോ? വെള്ളക്കാരന്റേയും അച്ചിയ്ടേയും വീട്ടിൽ ശീല് പഠിക്കാൻ പോകര്തെന്ന് എല്ലാരും പറഞ്ഞു. വെള്ളക്കാരി പെട്ടകം പോലൊന്ന് വച്ച് വടികൊണ്ട് പാട്ട് കേൾപ്പിക്കും. ( തിരുവനന്തപുരം തെക്ക് ഭാഗത്ത് ജീവിച്ചിരുന്ന ബ്രിട്ടീഷ് ദമ്പതികൾ. മിസിസ് ഡഗ്ലസ് ചെല്ലോ വായിച്ചിരുന്നു എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു) പിന്നെപ്പിന്നെ ഏത് നേരവും അവിടെത്തന്നെയായി അവറ്റകൾക്ക് വാസം. വെള്ളക്കാരന്റെ എഴുത്ത് പഠിക്കണം, ഇരണിയൽ മുണ്ടും മുലക്കച്ചയും കളഞ്ഞ് കുപ്പായവും പാപ്പാസുമിടണം. കുരിശുത്സവത്തിന് മദ്യം കുടിക്കണം, വെള്ളക്കാരന്റെ പുസ്തകം വായിക്കണം. അവര്ടെ ലിപിയെഴുതണം. യവനരുടെ ശീലല്ലെ അവര് പാലിക്കണ്ത്.  ആ വെള്ളകകാരന്റെ ഒടപ്പെറന്നോളാണ് ( സഹോദരി എന്നർത്ഥത്തിൽ) അച്ചിയെന്നല്ലെ പലരും രഹസ്യം പറഞ്ഞത്. മൂത്തത് ഇളയത് രണ്ടെണ്ണത്തിനേം ശീല് പഠിപ്പിച്ച് വശാക്കി. പിന്നെയെന്ത് പറയേണ്ടു. അറപ്പ് തോന്ന്ണു. എനിക്ക് പതിനാറ് വയസ്സ് കഷ്ടി. ഇവറ്റകൾക്ക് പതിനെട്ടും പത്തൊൻപതും ഇരുപതും. ഒരിയ്ക്കെ ത്രിസന്ധ്യക്ക് മഴ. കാവിലാരും വിളക്ക് കത്തിച്ചിട്ടില്ല. എണ്ണയും തിരിയും കൊണ്ടുപോയപ്പോഴല്ലേ കണ്ടത്. ഭഗവതീ! അമാവാസിവരെ എനിക്ക് പിന്നെ വറ്റിറങ്ങുകയുണ്ടായില്ല. എന്ത്മാത്രം കരഞ്ഞു ഞാൻ. എന്തുമാത്രം. കുപ്പായവും മുണ്ടുമൊക്കെ ഉരിഞ്ഞ് നാഗരുടെ മേലിട്ടിരിക്കുന്നു.  പാമ്പും പഴുതാരയുമെല്ലാമുണ്ട്. വല്ല പേടീയ്മുണ്ടോ. കാമത്തിനെന്ത് ശങ്കയും ഭയവും. ഇളയൊരുത്തി വിക്രമനുമായിട്ട്, സ്വന്തം ഒടപ്പെറോന്നോനുമായിട്ട് കെട്ടിമറിഞ്ഞ് കിടക്കുന്നു. ചേറിനും ചപ്പിലകൾക്കുമിടയിൽ. ഉടുതുണിയില്ല. ശിവശിവ! പിന്നെ എത്രടത്ത് വച്ച്. മാത്രമോ! പത്തായമുറിയില് കൊച്ചുമാമനുമായിട്ട്. മുത്തതും ഇളയതും നടുക്ക് കൊച്ചുമാമൻ. കെട്ടിപ്പുണർന്ന് കിടക്ക്ണു. തുണിബന്ധമില്ല. എത്രനാൾ! നാഗര് വെറുതേ വിടോ? വിക്രമൻ പോയില്ലേ. തന്തയുടെ പൊകയും കണ്ടപ്പോഴേ കാമം തീർന്നോളൂ. ആ വീട് കാണുന്നത് തന്നെ അറപ്പായി. എല്ലാം വെള്ളക്കാരന്റെ കുടുംബത്തിൽ പോയ അനർത്ഥം. കർക്കിടകത്തിന് രാമായണമില്ല. ആടിയറുതിയും ചാണകം തളിപ്പുമില്ല. അവ്ത്തങ്ങള് കെട്ടും കെട്ടി കടൽകടന്ന് പോയപ്പോഴും കമാന്നൊരക്ഷരം ഞാൻ മിണ്ടാൻ പോയില്ല. അടിച്ച വഴിയെ പോയിടാഞ്ഞാൽ പോയവഴിയെ അടിയ്ക്കാമൊന്നൊരു ചൊല്ലില്ലേ. അത്രേള്ളു”

” പാലത്തോട്ടത്തെ മുത്തശ്ശിമാരേക്കളും സുന്ദരിയായിരുന്നല്ലോ മുത്തശ്ശി എന്നാണല്ലോ പറഞ്ഞു കേൾക്കുന്നത്. മുത്തശ്ശി എന്നിട്ടും കല്യാണമൊന്നും കഴിച്ചില്ലേ?”

ഭവാനി മുത്തശ്ശി അതുകേട്ടൊന്നു ചിരിച്ചു.

” അതൊക്കങ്ങനെയായിരുന്നു. കാലത്തോടുള്ള വിരക്തിയാണ് പിള്ളേ. ഇതൊക്കെ കണ്ടും കേട്ടുവെന്നാൽ എങ്ങനെ ആസക്തിയുണ്ടാകും. പഷ്ണിക്ക് വകയില്ലാത്ത പട്ടര് സംബന്ധത്തിന് വന്നാലും പാലത്തോട്ടുകുടുംബം വക ആർക്കും എന്നെക്കൊടുക്കണ്ടാന്ന് ഞാൻ തീർത്തു പറഞ്ഞു. നീ അടയ്ക്കയുടേം നിലങ്ങള്ടേം കണക്ക് നോക്കിയാമതിയെന്ന് മരിയ്ക്കാറായ കാലത്ത് വല്യമാമൻ പറഞ്ഞു. എല്ലാം നോക്കി നടത്തണം. സമരക്കാർക്ക് ഒരു തുണ്ട് ഭൂമി കൊടുക്കര്ത്. കാലങ്ങളൊക്കെ ഇത്ര പോയില്ലേ. ഇനി എന്തിന് പറയേണ്ടൂ. എന്നാലും കർമ്മങ്ങളൊന്നും മുടക്കര്ത് പിള്ളേ. ബലിയിട്ടാലേ സായൂജ്യമുള്ളൂ. അടുത്താണ്ടിലും വരില്ലേ. ഞാൻ പോകട്ടേ”

 തർപ്പണഭൂമിയിൽ മരത്തിന്റെ നിഴൽ വീണു. ബലിക്കാക്കകൾ കരഞ്ഞു. പാലത്തോട്ടം വക ഒരു കാക്ക പറഞ്ഞു:

” മൺമറഞ്ഞ് പോയിട്ടും തള്ളേടെ സ്വഭാവം മാറീട്ട്ല്ല. പഴമ്പുരാണം പറച്ചിൽ”

പിന്നെ ഓരോന്നായി പറന്നകലാൻ തുടങ്ങി.

നിഗമനങ്ങൾ

———————–

തന്റെ യൗവ്വനകാലത്ത് അതീവ സുന്ദരിയായിരുന്ന ഭവാനി ഭുത്തശ്ശി ആ കാലഘട്ടത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പെസിമിസ്റ്റ് ആയിരുന്നു എന്ന് അമ്മ ഒരിക്കൽ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.

ബന്ധുകുടുംബത്തിൽ കാണേണ്ടി വന്ന ചില ഇൻസെസ്റ്റ് റിലേഷൻസ് കാരണമാണ് അവരെ ജീവിതത്തോട് വിരക്തിയുള്ള സ്ത്രീയാക്കി മാറ്റിയതെന്നാണ് ഒരു നിഗമനം.

നൂറോളം വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ് പാലത്തോട്ടത്ത് വീട്ടിൽ യൗവ്വനം ചെലവഴിച്ചിരുന്ന സഹോദരിമാർ പുരോഗമനവാദികളായിരുന്നു. അവിവാഹിതരായിരുന്ന അവർ തിരുവിതാംകൂർ ഇന്ത്യയിൽ ലയിച്ച് ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം പോർച്ചുഗല്ലിലേക്കോ ഇംഗ്ലണ്ടിലേക്കോ കുടിയേറിയതായി പറയപ്പെടുന്നു.

ഒട്ടും മണ്ണാപ്പേടിയില്ലാതിരുന്ന, എന്തിനും ധൈര്യമുള്ള സ്ത്രീയായിരുന്നു ഭവാനി മുത്തശ്ശിയെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. തന്നെ ഉപദ്രവിക്കാനെത്തിയ പുരുഷനെ, അരയിൽ കരുതിയിരുന്ന കത്തികൊണ്ട് പാടത്തിലേക്ക് കുത്തിവീഴ്ത്തി, അയൾ മരിക്കുന്നതുവരെ തുറിച്ചുനോക്കിക്കൊണ്ട് നിന്നു എന്നൊരു കഥയുണ്ട്.

 നൂറിലധികം വിവാഹാലോചനകൾ മുത്തശ്ശി നിരസിച്ചു .അതേസമയം ഒരു വിശാലഹൃദയത്തിന്റെ ഉടമയായിരുന്നത്രെ അവർ. ഭ്രമിച്ചു വരുന്നവരോട് നേരിട്ട് ചോദിച്ചുകൊള്ളാൻ വല്യമുത്തശ്ശൻ പറയുമായിരുന്നുവെന്നും അവരോട് വളരെ ആദരവോടെയാണ് മുത്തശ്ശി പെരുമാറിയിരുന്നതെന്നുമാണ് പറഞ്ഞു കേട്ടിട്ടുള്ളത്. കൈകൾ കൂപ്പി പുഞ്ചിരിച്ചുകൊണ്ട് പ്രണയം നിരസിക്കുക എന്നതായിരുന്നത്രെ അവരുടെ  ശൈലി. മാത്രവുമല്ല അവരിൽ പലരുടേയും ക്ഷേമകാര്യങ്ങൾ തിരക്കിക്കൊണ്ട് വയസ്സായതിനുശേഷവും കത്തിടപാടുകൾ നടത്തിയിരുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.

ഇതൊക്കെ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്താൻ അന്നുള്ളവരാരും ഇന്ന് ജീവിച്ചിരിപ്പില്ല. കാലം മാത്രമാണ് സാക്ഷി. എന്തായാലും കാക്കകളെല്ലാം പറന്നു പോയി. ഞാൻ തിരികെ നടന്ന് വരാന്തയിലേക്ക് കയറി. ശ്രാദ്ധം കഴിഞ്ഞു. നല്ശ്രാദ്ധം.